NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُبَيْدٍ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
أَيُّوبَ
عَنْ مُحَمَّدٍ
عَنْ أُمِّ
عَطِيَّةَ
بِمَعْنَى
حَدِيثِ
مَالِكٍ
زَادَ فِي
حَدِيثِ
حَفْصَةَ عَنْ
أُمِّ
عَطِيَّةَ
بِنَحْوِ
هَذَا وَزَادَتْ
فِيهِ أَوْ
سَبْعًا أَوْ
أَكْثَرَ
مِنْ ذَلِكَ
إِنْ رَأَيْتُنَّهُ
Şu 3142 numaralı hadisin
bir benzeri (yine) Ümmü Atiyye (r.a)'dan (rivayet olunmuştur. Ancak Ümmü Atiyye
rahmetullahi aleyh) bu hadise ilave olarak (şu sözleri de) rivayet etmiştir:
Yahut da (lüzum)
görürseniz (o'nu) yedi (defa) veya bundan daha fazla (tek sayıda yıkayınız)
İzah:
Buhari, cenaiz; Müslim,
cenaiz; Nesâî, cenaiz
Musannif Ebû Davud'un
3142 numarada bir benzeri geçen bu hadisi, burada tekrar zikretmekten maksadı
bu hadiste 3142 numaralı hadisten fazla olarak "Yahut da lüzum görürseniz
(onu) yedi (defa) veya bundan daha fazla" (sayıda yıkayınız) cümlesinin de
bulunduğunu ifade etmektedir. 3142 numaralı hadiste ise sadece "Onu üç
(defa) veya beş (defa) ya da (lüzum) görürseniz, bundan daha fazla (sayıda)
yıkayınız" sözleriyle yetinilmiştir. Bu ifade ise, ölünün icabında altı
defa yıkanabileceği gibi yanlış bir kanaatin doğmasına da müsaittir. Oysa
mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerifte ise, "beşten daha çok" ifadesi
yerine "yedi defa" kaydının kullanılmış olması ölüyü altı defa
yıkamanın sünnete uygun olmadığını müstehab olan yıkamanın üç, beş, yedi gibi
tek sayılarda yıkamak olduğunu açıkça ortaya koymuştur.
Şâfıî âlimlerinden
el-Maverdi cenazeyi yedi defadan fazla yıkamanın israf olduğunu söylerken,
İbnü'l-Münzir en uygun olan yıkamanın cenazenin kendisini salıncaya kadar
yıkamak olduğunu îbn Abdil-berr de "Cenazenin yediden fazla
yıkanabileceğim" caiz gören bir tek kimse dahi tanımadığını söylemiştir.
Ancak mevzumuzu teşkil eden, bu hadis-i şerif, onların bu görüşünü
reddetmektedir. Her ne kadar Hafız îbn Hacer, cenazenin yediden fazla sayıda
yıkanabileceğine dair Ebû Davud'un bu rivayetinden başka bir rivayet
bulunmadığını söylemişse de Bezi ve Avnu'l-mabud yazarları bu sözü
reddetmişlerdir.
Hanefi âlimlerinden îbn
Abidin bu mevzuda şunları söylemektedir: "Sünnet vehcile yıkamak, bütün
cesedi kaplamak şartıyla üç defa yıkamakla olur. Ama bundan ziyade veya noksan
yapması da caizdir. Yani ihtiyaç duyulursa yapılabilir. Lakin tek sayı ile
yıkamak gerekir. Bu Kerhî'nin Muhtasar Şerhinde beyan olunmuştur. (Münye şerhi)
caizdir tabirinden murat, sahih olur, demektir. Ama hacet yoksa mekruhtur.
Çünkü ziyade israf, noksan da taklil (eksik bırakmak) olur.[Davudoğlu A., Îbn
Abidin, Terceme ve şerhi, 111,410.]